Er bestaan geen woorden om het gevoel uit te drukken dat velen op dit moment ervaren na de moord op de prachtige vrouw, Paro.
In de bloei van haar leven is zij voor de ogen van haar 4-jarige zoontje Yash op wreedaardige wijze weggerukt uit het leven. Een kind is moederloos geworden. Waarom? Omdat een man geen ‘nee’ accepteerde.
Ja, het woord ‘nee’. Zo’n simpel, klein woord. Maar de realiteit is dat het allesbehalve klein is. Het is het grootste, zwaarste woord dat je als vrouw in je mond kan nemen. Want het woord ‘nee’ heeft voor zoveel mensen, met name mannen in deze context, een lading die hen toestaat een vrouw geweld aan te doen of, nog erger, haar van het leven te beroven.
Want… ‘Als ik haar niet kan krijgen, dan krijgt niemand haar.‘ Een bekende zin voor veel vrouwen. Mannen die deze zin uitspreken of denken, hebben een controle-mentaliteit. Een gevoel van machteloosheid en chaos wordt goedgepraat door te zeggen dat het uit een gevoel van liefde komt. Maar niets is minder waar.
En ik weet het, niet alle mannen. Maar het feit blijft… ‘It’s not all men, but it’s always a man.‘ En als je dit nu ervaart als een aanval en je voelt je aangesproken, dan wordt het tijd om goed bij jezelf na te gaan waar dit vandaan komt.
Het woord ”nee” is een grens. Het is een afwijzing. Het kan gezien worden als iets negatiefs. En daarmee een woord dat leidt tot moord. Want dat blijkt.
Femicide, of vrouwenmoord, is een heel groot probleem in Nederland. De gevolgen van femicide en geweld tegen vrouwen zijn immens. Niet alleen de onbeschrijfelijke pijn voor de nabestaanden, maar het heeft ook effect op ons als samenleving. Kinderen die opgroeien met huiselijk geweld of het verlies van een ouder door femicide lopen een hoger risico op emotionele problemen, wat op lange termijn sociale instabiliteit kan veroorzaken. Wij kunnen er dus voor wegkijken, maar daarmee gaat het probleem niet weg.
De nabestaanden worden gegrepen door het verlies, de vragen, het onrecht. Ze blijven achter met de verscheurende gedachte: “Had dit voorkomen kunnen worden?”
Ja, het had voorkomen kunnen worden. En de verantwoordelijkheid rust niet alleen bij overheden of rechtssystemen, maar bij mannen. Femicide is geen vrouwenprobleem; dit is een mannenprobleem. Mannen moeten hun rol in deze strijd tegen geweld tegen vrouwen oppakken. Het begint niet bij grote daden, maar in het dagelijks leven, in de kleine momenten waarop seksisme, minachting en machtsmisbruik plaatsvinden.
Leren wij onze zonen wat respect voor een vrouw inhoudt? Niet alleen respect voor de moeder, maar ook voor je partner of ex-partner, ongeacht wat voor narigheid er in de relationele sfeer heeft afgespeeld? Spreek je je vrienden aan als ze denigrerende of vrouwonvriendelijke opmerkingen maken?
Het start bij het jezelf afvragen welke gewoonten, woorden en gedragingen bijdragen aan een cultuur van vernedering en geweld tegen vrouwen. Misschien is het een grapje, een opmerking, of zelfs stilzwijgend toekijken wanneer vrouwen op ongepaste wijze worden behandeld of benaderd. Dit zijn geen onschuldige daden; ze normaliseren het idee dat vrouwen minder waard zijn. Ongeacht het verdriet, de pijn of boosheid die een vrouw bij een man heeft veroorzaakt, niets, maar dan ook niets rechtvaardigt geweld tegen een vrouw. Rechtvaardigt femicide.
Spreek andere mannen aan als ze een grens overschrijden. Zwijg niet wanneer je broers, neven, vrienden of collega’s denigrerend spreken over vrouwen. Zwijgen maakt je onderdeel van het probleem.
Stap af van het idee dat een man ”macho” zou moeten zijn. Hard, meedogenloos, ongevoelig. Ware mannelijkheid ligt in empathie, in het tonen van kwetsbaarheid en in het ondersteunen van de mensen om ons heen – inclusief vrouwen.
Als mannen erkennen dat er een probleem is, erkennen dat zij als man meer kunnen en moeten doen dan zwijgend aan de zijlijn staan, dan zal er een beweging op gang komen waarbij een samenleving wordt gecreëerd waarin vrouwen zich veiliger gaan voelen.
Wereldwijd worden vrouwen geconfronteerd met vormen van onderdrukking en geweld. Dit is niet verbonden aan een land of cultuur. De strijd van de vrouw om gehoord en gerespecteerd te worden is universeel. Het is tijd dat we onze ogen openen en erkennen dat het beëindigen van femicide begint bij onszelf en bij de manier waarop we met elkaar omgaan.
Paro Ramlagan is er niet meer. Net zoals Sumanta Bansi, Nalini Bhoelai, Shama Mathoera, Sharda Ramanand, Deborah Rosiek en zoveel anderen. Ze hebben een naam, een gezicht, een familie. Als er echte liefde is of ooit was, wil je nooit dat de naam van je (ex-)geliefde hierbij komt te staan.
”Injustice anywhere is a threat to justice everywhere.” – Martin Luther King Jr.
Meera Nankoe is founder van Stage & Stories. Zij maakt met haar onderneming o.a. taboes en maatschappelijke vraagstukken bespreekbaar.
