Roman Kirtie Ramdas bestaat 5 jaar en per 1 juli 2024 nieuwe wet seksuele misdrijven.
Sinds 1 juli 2024 geldt er een nieuwe wet rondom seksueel geweld. Voor die tijd moest er sprake zijn van dwang voordat het verkrachting genoemd kon worden. Daarbij werd de verantwoordelijkheid bij het slachtoffer neergelegd, want als deze zich niet duidelijk verweerd had, kon de dader dus geen schuld worden aangerekend dat hij over de grenzen van zijn slachtoffer was heen gegaan. Maar dit gaat dus veranderen. Vanaf 1 juli moet er sprake zijn van een duidelijke toestemming dat de ander akkoord gaat met het lichamelijke contact wat er gaat komen.
Dit is een grote shift in hoe er juridisch tegen het onderwerp seksueel geweld wordt aangekeken. Voor slachtoffers van verkrachting geeft dit ook meer duidelijkheid. Als een verkrachting plaatsvindt doordat een vreemde je de bosjes intrekt en dan verschrikkelijke dingen met je doet, dan is er geen twijfel dat het verkeerd was. Maar wat nu, als het iemand is die je kent en vertrouwt, of misschien wel waarmee je een relatie hebt of wilde opbouwen. Hoe zit het dan met die emoties rondom ongewenst seksueel gedrag? Als er voorheen geen duidelijke dwang was, kon het dus nooit verkrachting zijn, ook als je het eigenlijk niet wilde en bijvoorbeeld verstarde. Wat een heel natuurlijke respons is op gevaar. Iedereen kent de fright, flight or fight response wel, en tot nu toe ging de wet ervan uit dat als je geen vluchtpoging of vechtpoging deed, je impliciet toestemming gaf. Maar dat is dus niet meer zo.
In de wet staat bijvoorbeeld dat degene die seksueel contact initieert, alert moet zijn of de ander hetzelfde wil. Als dit niet duidelijk is, moet je bij de ander nagaan hoe diegene erin staat. Duidelijke signalen van een ontbrekende wil zijn bijvoorbeeld expliciet verbaal of fysiek afhoudend gedrag, maar kunnen ook bestaan uit non-verbale signalen of een passieve opstelling, zoals het uit angst bevriezen van het lichaam (Bron: rijksoverheid.nl). Als het slachtoffer dus verstart en niet reageert, is dat dus een duidelijk signaal dat je moet stoppen.
In de roman “Diya” van Kirtie Ramdas, wat nu vijf jaar bestaat, is een van de grote thema’s “wanneer spreek je van verkrachting”. In het boek gaat Diya op een bruiloft mee in de auto met Satish, een jongen die ze allang kent en de ideale huwelijkskandidaat is volgens haar ouders. Met mooie liedjes op de achtergrond is de setting eerst romantisch, maar dan slaat het voor Diya om en wil ze stoppen met wat ze doen. Maar Satish gaat door. Zij krijgt een black-out en zit de maanden erna vol twijfels over die avond, haar zogenaamde eerste keer, waarbij ze zich niet verweerde, maar wel verstarde. Met moeite kaart ze haar twijfels aan bij haar moeder, die vervolgens de schuld bij Diya neerlegt dat zij zelf bij hem in de auto is gestapt en had moeten weten wat daarvan het gevolg kon zijn. En dat desondanks, het huwelijk zal plaatsvinden. Diya verliest haar jeugdige onbezonnenheid en de kracht die ze eerst had en onderwerpt zich aan de verwachtingen van haar omgeving. De verlammende werking en dwangmatige uitwerking van de Hindoestaanse cultuur wordt goed uitgewerkt in het boek (Bron: Recensie uit de Nederlandse Bibliotheken NBD Biblion).
Dit jaar bestaat het boek vijf jaar. Bij de eerste publicatie van het boek werd vooral het thema interculturele relaties besproken en ook het stukje huwelijksdwang en vrijheid van keuze. Het thema seksueel geweld werd hier en daar wel aangestipt, maar duidelijk bleek dat dit nog steeds een taboe is waar mensen niet makkelijk over praten. Als schrijfster benaderden echter wel veel lezers mij privé en vertelden hun nare ervaringen op dit gebied en de moeilijkheden die het met zich meebracht. Het thema blijft lastig om in huiselijke kring te bespreken. Diya zegt ook: hoe kan ik het met mijn vader over de verkrachting hebben, ze kan de woorden er niet voor vinden. Daarmee blijven slachtoffers achter met een geheim wat ze met zich meedragen. Dan is niet alleen de traumatische gebeurtenis zwaar, maar het feit dat ze het met niemand kunnen delen, maakt de verwerking alleen nog maar lastiger.
Nu is het zo dat ook in geval van verkrachting het kon zijn, dat de initiator van seks niet de intentie had te verkrachten of zich niet bewust was dat de ander het niet wilde. Met deze wet worden ook voor de initiators twijfels weggenomen. Dat maakt het hopelijk voor alle partijen duidelijker. Zolang er geen ja is, is het dus een nee. Maar geen nee, is sowieso geen ja.
Benieuwd geworden naar het boek “Diya”? Vanaf nu met korting te verkrijgen via de website kirtie.nl. Het boek is ook geschikt voor professionals die werken in de zorg, de hulpverlening en het onderwijs, die zich bezighouden met het thema seksueel ongewenst gedrag.
